7 сынып.
Сабақтың тақырыбы: Үйкеліс күші.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушы үйкеліс күш түсінігін меңгереді.
Дамытушылық: Оқушышы ойлау қабілетін дамытады.
Тәрбиелік: Оқушышы өзара сыйластыққа үйренеді.
Сабақтың әдісі: Көрнекілік әдіс,
репродуктивті әдіс, логикалық әдіс, бақылау
Сабақтың түрі: Аралас сабағы
Сабақтың типі: Жаңа оқу материалымен таныту сабағы
Сабақтың формасы: Топпен
Қолданылатын технология: Дамытушылық
Сабақтың барысы:
|
I |
Ұйымдастыру кезені |
2 мин |
Мәселені анықтау, шешу, мақсат, міндет қою, |
|
|
Үй жұмысын тексеру (Тест) |
6 мин |
Ақпараттық, менеджменттік құзыреттілігін анықтау (сөйлеу білу, ақпаратпен жұмыс істеу) |
|
II |
Тәжіриебе арқылы жаңа тақырыпты талдау |
10 мин |
Ақпараттық, менеджменттік құзыреттілігін анықтау (ақпаратпен жұмыс істеу, алгоритм бойынша жұмыс істеу, ажырату, сәйкестіру, тәжіриебе арқылы мәселе шешу) |
|
III |
Тақырыпты бекіту (флипчарт) |
8 мин |
коммуникативтік құзыреттілігін анықтау (салыстыру және, ойлау құзыреттілігін дамыту. Оқушылар алдында сөйлеу ); |
|
IV |
Деңгейлік есеп шығару |
15 мин |
коммуникативтік құзыреттілігін анықтау (формулаларды, параметрлерді ажырату, түрлендіру, ойлау құзыреттілігін дамыту ); |
|
V |
Рефлексия |
3 мин |
мәселенің шешімін табу, өзін өзі бағалау; самоменеджменттік құзыреттілікті анықтау |
|
VI |
Үй жұмысы |
1 мин |
Ақпараттық, құзыреттілігін анықтау |
|
|
Барлығы |
45 мин |
|
-Балалар біз қандай үлкен тарауды бастадық
-Күш.
Қозғалыстың себепшісі-күш.
Тыныштықтың себепшісі-күш.
— Сіздер білесіздер әлемде, табиғатта барлық күштер өзара қалай байланысты?
— Олар өзара тепе теңдікте тұр. (баланста)
Ал оны дәлелдейік.
Тәжіриебе№1:
— Білеүшені жылжытқаннан кейін, неге білеуше тоқтайды?
— Екі дене үйкеліс әсерінен тоқтайды.
— Білеушеге неше күш әсер етеді
— Оған екі күш әсер етеді
— Бұл күш қозғалысқа бағытас па? Немесе қарама қарсы ма?
— қозғалту күшіне қарама қарсы күш .
— Қозғалысқа қарама қарсы пайда болатын күшті қандай күш деп айтамыз?
— Үйкеліс күш
— Бүгінгі тақырыбымыз «Үйкеліс күш»
«Табиғат адамды ерекше сезіммен бөлген ақикатқа жету құштарлығымен»
Марк Туллий Цицеронның сөзімен сабақты бастағым келеді.
-Бүгін сабақта не білгілерің келеді?
-Үйкеліс күш тұралы ақиқат.
I. Үй жұмысын тексеру Тест.
1. Үйкеліс күш тің өлшем бірлігі
А. Кг B. м C. Н D. С
2. Ауырлық күш деген не?
А. Деформацияға қарама қарсы күш B. Жерге тартылу күші
C. Салмақ D. Деформация күші
3. Серіппе күштің формуласы
А. Fа = m* g B. m=*V C. . Fc =k* x D. Fүйк=* N
4. Ауырлық күштің формуласы
А. Fа = m* g B. m=*V C. Fc =k* x D. Fүйк=* N
5. Салмақтың белгісі.
А. Р B. F C. м D. g
6. Салмақтың формуласы
А. Fа = m* g B. m=*V C. Fc =k* x D. Р = m* g
7. Салмақтың өлшем бірлігі.
А. кг B. м C. Н D. с
8. Дененің тірекке (аспаға) әсер ететін күш
А. Деформацияға қарама қарсы күш B. Жерге тартылу күші
C. Салмақ D. Деформация күші
9. Дененің салмағы 0-ге тең күш.
А. Салмақсыздық B. Жерге тартылу күші
C. Салмақ D. Деформация күші
10. g-ің тұрақты мәні
А. 9,8 Н B. 9,8 Н/кг C. 9,6 Н D. 9,6 Н/кг
|
№ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
|
жауап |
С |
В |
С |
А |
А |
D |
С |
С |
А |
В |
II. Жаңа тақырыпты талдау
|
|
Оқұшының жұмыс парағы. |
|
№ |
Жаңа тақырыпты талдау. «Үйкеліс күші.» |
|
1 |
Үйкеліс күш деген не? ….. |
|
2 |
Үйкеліс күш қандай әріппен белгіленеді? …… |
|
3 |
Үйкеліс күштің өлшем бірлігі? …… |
|
4 |
Тәжіриебе№1 Білеушені жылтыр линолиум үстімен сосын кедір бұдыр жағымен тартып көріпүйкеліс күштерді салыстырыңыз. Үйкеліс күштің себептері неде? ……. |
|
5 |
Тәжіриебе№2 Білеушені жүк сіз тартып күштің мәнін динамометрден жазып ал, сосын 2 жүкті білеушеге қойып куштің мәнін жазып ал Үйкеліс күш неге байланысты?…… |
|
6 |
Үйкеліс күштің физикалық табиғаты неде….. |
|
7 |
Үйкеліс күштің түрлері? ……(Тәжіриебе-мысал арқылы көрсет) |
|
8 |
Үйкеліс күштің формуласы? …… |
|
9 |
Дененің өзі жанасып тұрған бетке тік бағытта түсіретін күшін …… |
|
10 |
Үйкеліс коэффициент неге байланысты? …. |
|
11 |
Үйкеліс күштің пайдасы неде? ….. |
|
12 |
Үйкеліс күштің зияны? …… |
III. Бекіту: Флипчарт
IV .
|
№ |
Үйкеліс күш. Деңгейлік есептер. |
|
|
Мақсаты: Оқушышы ойлау қабілетін дамытады |
|
|
1 деңгей. |
|
1 |
Массасы 50кг денені орнынан жылжыту үшін қандай күш жұмсау керек? Үйкеліс коэффициенті=0,3. |
|
|
2 деңгей. |
|
2 |
Дененің нормаль қысым күші 600 Н сол дене 240 Н үйкеліс күш әсерінен бірқалыпты қозғалып келеді. Үйкеліс коэффициенті тап. |
|
|
2 деңгей |
|
3 |
Көлемі 2 дм3 тіктөртбұрышты ағаш білеушені орнынын қозғалту үшін қандай үйкеліс күшпен итеру керек? Үйкеліс коэффициенті =0,5 |
|
№ |
1 деңгей. |
|
1 |
Берілген: ХБЖ Формула: шешуі: m= 50кг Fүйк=* N Fүйк=0,3*50*10=150H =0,3. N = m* g g=10 _______ Fүйк-? Жауабы:: 150H. |
|
|
2 деңгей. |
|
2 |
Берілген: ХБЖ Формула: шешуі: N= 600H Fүйк=* N ==0,4 Fүй=240Н. = _______ -? Жауабы:: =0,4 |
|
|
2 деңгей |
|
3 |
Берілген: ХБЖ Формула: шешуі: V= 2 дм3 =2*10-3 м3 Fүйк=* m* g m=400*2*10-3= 0,8 кг =0,5. m=*V Fүйк=0,5*0,8*10= 4 H g=10 а=400кг/м3 _______ Fүйк-? Жауабы:: 4 H |
V. Рефлексия.
— Бүгінгі сабақты Исаак Ньютон сөзімен аяқтағым келеді: «Әр бір әрекетке қарама қарсы әрекет болады»
— Қарастырылған «Үйкеліс күш» тақырыбы осы заңға көнеме?
— Біз бүгін Үйкеліс күш тұралы ақиқат білдік және ол тарту (қозғалу) күшіне қарама қарсы күш яғни табиғатта барлық күштер баланста болатынын дәлелдедік.
VI. Үй жұмысы : парагаф 41. 18 жат №1,2. Сұрақ:
Үйкеліс күшті кеміту тәсілдері? (Дененің бетін тегізтеу, майлау)
Үйкеліс күшті арттыру тәсілдері? (Кедір бұдырларды арттыру)
Бағалау парағы.
|
Бағалау парағы.
|
max ұпай саны-10 |
max ұпай саны-12 |
max ұпай саны-4 |
max ұпай саны-3 |
max ұпай саны-29 |
25-29 ұпай -«5» баға 20-24 ұпай -«4» баға 14-19 ұпай -«3» баға |
|
Оқушының аты жөні |
Тесттің Ұпай саны |
Жаңа тақырыпты талдау Ұпай саны |
Жаңа тақырыпты бекіту |
Есеп шығару Ұпай саны |
Жалпы Ұпай саны |
Алынған баға |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
№ |
Резерв есептері. |
|
|
Үйкеліс күш. Деңгейлік есептер. Мақсаты: Оқушышы ойлау қабілетін дамытады |
|
|
1 деңгей. |
|
1 |
Массасы 80кг денені орнынан жылжыту үшін қандай күш жұмсау керек? Үйкеліс коэффициенті=0,4. |
|
|
2 деңгей. |
|
2 |
Дененің нормаль қысым күші 500 Н сол дене 200 Н үйкеліс күш әсерінен бірқалыпты қозғалып келеді. Үйкеліс коэффициенті тап. |
|
|
3 деңгей |
|
3 |
Көлемі 4 дм3 тіктөртбұрышты ағаш білеушені орнынын қозғалту үшін қандай үйкеліс күшпен итеру керек? Үйкеліс коэффициенті =0,4 |
|
|
Жаңа тақырыпты талдау. Үйкеліс күш. ( Мұғалім үшін) |
|
1 |
Үйкеліс күш деген не? Бір дене екінші дененің бетімен қозғалған кезде қозғалысқа қарама қарсы пайда болатын күш үйкеліс күш деп аталады. |
|
2 |
Үйкеліс күш қандай әріппен белгіленеді? (Fүйк) |
|
3 |
Үйкеліс күштің өлшем бірлігі? (Н) |
|
4 |
Тәжіриебе№2 Білеушені жылтыр линолиум үстімен сосын кедір бұдыр жағымен тартып көріп салыстырыңыз. Үйкеліс күштің себептері неде? ( Жанасатын денелердің кедір бұдыр болуы, жанасатын денелер арасындағы молекулалардың әрекеттесуі) |
|
5 |
Тәжіриебе№3 Білеушені жүк сіз тартып күштің мәнін динамометрден жазып ал, сосын жүктерді білеушеге қойып куштің мәнін жазып ал Үйкеліс күш неге байланысты? Дененің салмағына. |
|
6 |
Флипчарт. Үйкеліс күштің физикалық табиғаты неде?(Физикалық табиғаты элетромагниттік) |
|
7 |
Флипчарт. Үйкеліс күштің түрлері? (Сырғанау, домалау, тыныштық үйкеліс) |
|
8 |
Флипчарт.Үйкеліс күштің формуласы? (Fүйк=* m* g немесе Fүйк=* N, N = m* g) |
|
9 |
Дененің өзі жанасып тұрған бетке тік бағытта түсіретін күшін нормаль қысым күші деп атайды N=1 H |
|
10 |
Үйкеліс коэффициент неге байланысты? (Жанасатын денелердің күйіне және тегіне байланысты) |
|
11 |
Тәжіриебе№4 Үйкеліс күштің пайдасы неде? (Қозғалу, тыныштық) |
|
12 |
Үйкеліс күштің зияны? (Денелер тозады.) |