Шығыс Қазақстан Облысы
Семей қаласы
«№ 15 ЖОББМ» КММ
Биология пәнінің мұғалімі
Айтказина Ляззат Болатовна
Сабақтың тақырыбы. Жемістер. 5 сынып.
2. Сабақтың мақсаты: а) Білімділік : Оқушыларға жемістердің пайда болуы, жемістердің түрлері жайлы білім беру.
ә) Тәрбиелік: Оқушыларды жеміс ағаштарын және қоршаған ортаны қорғауға тәрбиелеу.
б) Дамыту: Жемістердің түрлері бойынша оқушылардың ойын дамыту.
3. Сабақтың өту әдісі: Сұрақ жауап, СТО топтастыру, пирамида, венн диаграммасы, сиқырлы таяқша.
4. Пән аралық байланыс: Биология, география.
5. Сабақтың көрнекілігі: Плакат, суреттер, буклет, жеміс макеттері.
6. Сабақ жоспары:
а) Ұйымдастыру кезеңі
ә) Ұрықтану
б) Жемістердің пайда болуы
в) Жемістер түрлері
г) Пайдасы
Сынып оқушыларын 4 топқа бөлу
І. Қызығушылықты ояту
4 топ оқушыларына «Ұрықтану» сөзіне топтастыру ұсыну
Гүл Көктемде Аталық Өздігінен Насеком Айқас Жел Аналық Жатын
ІІ. Мағынаны тану
Өсмдік гүлдеп болғаннан кейін аналық жатыны сақталып, ұрықтанып жеміске айналады. Қалған бөлімдері қурап түсіп қалады. Жеміс – көбею мүшелерінің соңғы даму сатысы. Ол – бір ғана гүлден дамиды. Жеміс ішінде тұқымы бар гүлді өсімдіктердің көбею мүшесі. Барлық гүлді өсімдіктердің жемістері шырынды және құрғақ деп 2 топқа бөлінеді.
Аталық пен аналық қосылып жеміс түзеді
Жеміс 2-ге бөлінеді Құрғақ және шырынды
Құрғақ жеміс қабы қатты
Сүректенген болады Шырынды жеміс – шырыны мол жұмсақ болады
Бұршаққап ———- Асбұршақ, Беде
Жидек ——- Қызанақ, Картоп,
Жүзім, Қарақат
Бұршаққын —- Орамжапырақ, Шомыр
Жидек тәрізді —- Мандарин,
Апельсин
Қауашақ —- Меңдуана, Сүттіген Сүйек жеміс — Өрік, Шие,
Алхоры, Шабдалы,
Қанатты жеміс —- Үйеңкі, Қайың
Дәнек —- Бидай, Жүгері, Арпа, Күріш
Тұқымша — — Бақбақ,Таусағыз, Өгейшөп
Пирамидамен жұмыс жүргізу
1 Гүл
2 Жеміс, аталық
3 Аналық, түр, тозаң
4 Ұрықтанады көктемде, ағаш су
5 Құрғақ, шырынды, тосап, тамақ, күту
Барлық өсімдіктер гүлдейді. Аталық пен аналықтың қосылуы нәтижесінде жеміс пайда болады. Жеміс ағаштары көктемде гүлдейді. Жемістер құрғақ, шырынды болып екіге бөлінеді. Жемістер тез пісу үшін су керек.
4 топ оқушыларымен венн диограммасымен жұмыс жүргізу.
Құрғақ жеміс Ұқсастығы Шырынды жеміс
асбұршақ
орамжапырақ
шалқан
меңдуана
үйеңкі
қайың
бидай
жүгері
бақбақ
жаңғақ
гүл
жеміс
ұрықтанады
тозаңданады
тамыр
пайдасы бар
витамин
тамақ
тұқым
жасуша қызанақ
жүзім
картоп
мандарин
апельсин
лимон
өрік
шие
алхоры
шабдалы
пияз
Қабырғамен жұмыс. 4 топ оқушыларымен ой дамыту жұмбағын жүргізу. Жұмбақ 1 топ.
1. Қалың киім ұнатады
Шешіндірсең жылатады (пияз)
2. Сабағы: қысқарған
3. Жапырағы – параллель жүйкелі
4. Тамыры – шашақ
5. Пайдасы – тамақ-тымау
Жұмбақ 2 топ.
1. Басым дене-денем бас
Мойным қысқа бұрылмас (орамжапырақ)
2. Сабағы – Қысқарған
3. Жапырағы – Ромб
4. Тамыры – Негізгі
5. Пайдасы – Тамақ, салат
Жұмбақ 3-топ.
1. Көп дөңгелек саларсың өрмелеп сен
Айың күнің біткенде терермін мен (Жүзім)
2. Сабағы — Өрмелегіш
3. Жапырағы – Ромб
4. Тамыры – Негізгі
5. Пайдасы – Тосап, Сусын
Жұмбақ 4-топ
1. Ұзын мұртты сары бас
Қойынында наны бар (Бидай)
2. Сабағы – Тік
3. Жапырағы – Доға жүйкелі
4. Тамыры – Шашақ
5. Пайдасы – Ұн, нан, талқан
Кестемен жұмыс жүргізу
Р/с Өсімдік атауы Құрғақ Шырынды Тұқым саны
1 Картоп + ∞
2 Өрік + 1
3 Бидай + ∞
4 Қауын + ∞
5 Шие + 1
6 Асбұршақ + ∞
3. Ой толғаныс сатысы: «Сиқырлы таяқша» әдісімен бір сөзбен
қорытындылау
1. Жеміс – Шырынды – Қрғақ — Алма — Өрік – Апельсин – Қауын – Қарбыз – Сәбіз – Картоп – Асқабақ – Бидай – Шие – Витамин – Тамақ – Бой өсіреді – Гүлі бар т.б.
7. Үйге тапсырма беру. §24 Жемістер
8. Оқушыларды бағалау.
Шығыс Қазақстан Облысы
Семей қаласы
«№ 15 ЖОББМ» КММ
Биология пәнінің мұғалімі
Айтказина Ляззат Болатовна
Сабақтың тақырыбы. Жемістер. 5 сынып.
2. Сабақтың мақсаты: а) Білімділік : Оқушыларға жемістердің пайда болуы, жемістердің түрлері жайлы білім беру.
ә) Тәрбиелік: Оқушыларды жеміс ағаштарын және қоршаған ортаны қорғауға тәрбиелеу.
б) Дамыту: Жемістердің түрлері бойынша оқушылардың ойын дамыту.
3. Сабақтың өту әдісі: Сұрақ жауап, СТО топтастыру, пирамида, венн диаграммасы, сиқырлы таяқша.
4. Пән аралық байланыс: Биология, география.
5. Сабақтың көрнекілігі: Плакат, суреттер, буклет, жеміс макеттері.
6. Сабақ жоспары:
а) Ұйымдастыру кезеңі
ә) Ұрықтану
б) Жемістердің пайда болуы
в) Жемістер түрлері
г) Пайдасы
Сынып оқушыларын 4 топқа бөлу
І. Қызығушылықты ояту
4 топ оқушыларына «Ұрықтану» сөзіне топтастыру ұсыну
Гүл Көктемде Аталық Өздігінен Насеком Айқас Жел Аналық Жатын
ІІ. Мағынаны тану
Өсмдік гүлдеп болғаннан кейін аналық жатыны сақталып, ұрықтанып жеміске айналады. Қалған бөлімдері қурап түсіп қалады. Жеміс – көбею мүшелерінің соңғы даму сатысы. Ол – бір ғана гүлден дамиды. Жеміс ішінде тұқымы бар гүлді өсімдіктердің көбею мүшесі. Барлық гүлді өсімдіктердің жемістері шырынды және құрғақ деп 2 топқа бөлінеді.
Аталық пен аналық қосылып жеміс түзеді
Жеміс 2-ге бөлінеді Құрғақ және шырынды
Құрғақ жеміс қабы қатты
Сүректенген болады Шырынды жеміс – шырыны мол жұмсақ болады
Бұршаққап ———- Асбұршақ, Беде
Жидек ——- Қызанақ, Картоп,
Жүзім, Қарақат
Бұршаққын —- Орамжапырақ, Шомыр
Жидек тәрізді —- Мандарин,
Апельсин
Қауашақ —- Меңдуана, Сүттіген Сүйек жеміс — Өрік, Шие,
Алхоры, Шабдалы,
Қанатты жеміс —- Үйеңкі, Қайың
Дәнек —- Бидай, Жүгері, Арпа, Күріш
Тұқымша — — Бақбақ,Таусағыз, Өгейшөп
Пирамидамен жұмыс жүргізу
1 Гүл
2 Жеміс, аталық
3 Аналық, түр, тозаң
4 Ұрықтанады көктемде, ағаш су
5 Құрғақ, шырынды, тосап, тамақ, күту
Барлық өсімдіктер гүлдейді. Аталық пен аналықтың қосылуы нәтижесінде жеміс пайда болады. Жеміс ағаштары көктемде гүлдейді. Жемістер құрғақ, шырынды болып екіге бөлінеді. Жемістер тез пісу үшін су керек.
4 топ оқушыларымен венн диограммасымен жұмыс жүргізу.
Құрғақ жеміс Ұқсастығы Шырынды жеміс
асбұршақ
орамжапырақ
шалқан
меңдуана
үйеңкі
қайың
бидай
жүгері
бақбақ
жаңғақ
гүл
жеміс
ұрықтанады
тозаңданады
тамыр
пайдасы бар
витамин
тамақ
тұқым
жасуша қызанақ
жүзім
картоп
мандарин
апельсин
лимон
өрік
шие
алхоры
шабдалы
пияз
Қабырғамен жұмыс. 4 топ оқушыларымен ой дамыту жұмбағын жүргізу. Жұмбақ 1 топ.
1. Қалың киім ұнатады
Шешіндірсең жылатады (пияз)
2. Сабағы: қысқарған
3. Жапырағы – параллель жүйкелі
4. Тамыры – шашақ
5. Пайдасы – тамақ-тымау
Жұмбақ 2 топ.
1. Басым дене-денем бас
Мойным қысқа бұрылмас (орамжапырақ)
2. Сабағы – Қысқарған
3. Жапырағы – Ромб
4. Тамыры – Негізгі
5. Пайдасы – Тамақ, салат
Жұмбақ 3-топ.
1. Көп дөңгелек саларсың өрмелеп сен
Айың күнің біткенде терермін мен (Жүзім)
2. Сабағы — Өрмелегіш
3. Жапырағы – Ромб
4. Тамыры – Негізгі
5. Пайдасы – Тосап, Сусын
Жұмбақ 4-топ
1. Ұзын мұртты сары бас
Қойынында наны бар (Бидай)
2. Сабағы – Тік
3. Жапырағы – Доға жүйкелі
4. Тамыры – Шашақ
5. Пайдасы – Ұн, нан, талқан
Кестемен жұмыс жүргізу
Р/с Өсімдік атауы Құрғақ Шырынды Тұқым саны
1 Картоп + ∞
2 Өрік + 1
3 Бидай + ∞
4 Қауын + ∞
5 Шие + 1
6 Асбұршақ + ∞
3. Ой толғаныс сатысы: «Сиқырлы таяқша» әдісімен бір сөзбен
қорытындылау
1. Жеміс – Шырынды – Қрғақ — Алма — Өрік – Апельсин – Қауын – Қарбыз – Сәбіз – Картоп – Асқабақ – Бидай – Шие – Витамин – Тамақ – Бой өсіреді – Гүлі бар т.б.
7. Үйге тапсырма беру. §24 Жемістер
8. Оқушыларды бағалау.