Қарағанды облысы, Жезқазған қаласы
№13 орта мектебінің қазақ тілі және әдебиет пән мұғалімі
Аринова Тазагүл Қалиоллақызы
Сабақтақырыбы: «Ақсаққұлан,Жошыхан», Кетбұғаның естіртуі
Сабақ мақсаты: Аңыз туралы кеңірек түсінік беру
Сабақ міндеттері:-Білімдік .Аңыз тақырыбы,өзіндік ерекшелігі,кейіпкерлердің шындық өмірге қатысы туралы білімдік мағлұматтар беру
.-Тәрбиелілік. Аңыз оқиғасы арқылы оқушыда жанашырлық, мейірімділік сезімдерін қалыптасыру, күй өнері құдіретін сезіне білуге тәрбиелеу ,рухани-адамгершілік бағытында тәрбие беру.
-Дамытушылық. оқушыларда шығарманы талдау мен қорытындылау әдіс-тәсілдерін қалыптастыру,оқушының өз ойын,түсінік-білімін еркін айта білуге, сол арқылы көркем сөйлеу,жазу дағдыларын дамыту,есте сақтау ,түйсіну,қорытындылау қабілеттерінің жетілуіне ықпал ету.
Сабақ түрі-жаңа білімді меңгерту сабағы
Сабақ формасы-сыныппен жұмыс
Әдіс-тәсілдері:түсіндірмелі,сұрақ-жауап,ізденіс,талдау-жинақтау, ішінара СТО технологиясының стратегиялары:»Авторға сұрақ қою», «РАФТ», «Бес жолды өлең», «Кластер»
Көрнекі құралдары: Б.Байділдаевтің «Кет- Бұға жырау» суреті.
Пәнаралық байланыс: Саз өнері , Бейнелеу өнері
Сабақ барысы:
- Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен сәлемдесу,кезекшілер көмегімен түгендеу.
2.Білімді жан-жақты тексеру кезеңі.
Зымыран сұрақтарымен білімдерін пысықтау:
-аңыз дегеніміз не?-Кейіпкерлері кімдер?-Қандай аңыздармен таныспыз?
3.Жаңа сабақты қабылдауғасапалы белсенділікке даярлау кезеңі.
Сабақ тақырыбы тақтаға жазылып,мақсаты айтылады.
4. Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі.
«Қызығушылықты ояту»
— Кәне, балалар мына сызба арқылы аңыз жанры туралы білетінімізді пысықтап алайық: «Кластер»әдісі арқылы аңыз сипаттарына тоқталу.
-Бүгін біз өте қызық әңгіме «Ақсақ құлан,Жошы хан». «Кет-Бұғаның естіртуі деп аталатын аңыздармен танысамыз.
Аңыз әңгімелердің басты белгілері-кейіпкерлері тарихи тұлғалар.Екінші белгісі-кейіпкерлерінің сөзі де,ісі де таңданарлық тапқыр болады.Аңызға айналатыны да осы тапқырлық қасиеттері.Үшінші белгісі-оқиғаның шешілуі әрі сүйсінтедіәрі адамды жақсылыққа жетелейді.
Тарихи тұлға — Жошы хан 1187-1227 жылдар арасында өмір сүрген.Ол атақты моңғол билеушісі Шыңғыс(Темучин) ханның үлкен ұлы. Қазақ елінің билеушісі, ханы болған.
« Мағынаны тану»
«Ақсақ құлан,Жошы хан» әңгімесінің мазмұнын баяндау. Б.Байділдаевтің «Кет-Бұға жырау » суреті көрсетіледі.
Аңыз кейіпкерлері:Жошы хан,Кетбұға жырау,хан баласы.
5.Жаңасабақты бекіту кезеңі.
«Авторға сұрақ қою» стратегиясы арқылы жаңа сабақты бекіту
1. Бұл аңыздағы басты кейіпкер кім ? Тағықандайкейіпкератыаталды?
2. Найманруынаншыққанұлыжырау Кет – Бұғаәміршісарайында неге отыр? Олмұнданендейжұмыспенкелген?
3. Күйші кәрлі Шыңғысханға сүйікті ұлы Жошыныңқазасынқалайестіртті?
4. «Қаралы хабар айтушыныңжазасы — өлім » Бұл – хан жарлығы.Кет-Бұғакүйшініажалданарашалапқалғанқандай құдірет ?
-Жеке оқушымен жұмыс
Осы әңгімеден не ұқтың , қандай ой түйдің ?
-Дәптермен жұмыс. Сөздік жұмысын жүргізу
Ашамай – тайғамінетін бала ері
Әңгі – аталық құлан
Кіреуке – сауыт
Қаћан — хан
Мүрде – қайтысболғанадамныңденесі
Наркескен – қылыш
Баћадүр – батыр
. «Ой толғаныс» 1-қатар
а) Суреттегі Кет – Бұғажырауғамінездемебер
2-қатар
«Рафт» әдісі бойынша әңгіме жазу.
Р – роль ( Шыңғыс,Жошы,шабармандар)
А –Аудитория( Жошы сарайы)
Ф – форма ( әңгіме)
Т- тақырып (Әке мен бала махабаты)
3-қатар. «Бес жолды өлең» әдісін пайдаланып қорытындылау.
6.Үй жұмысын беру,орындалу жолын түсіндіру кезеңі
1.Дарынды оқушылармен жұмыс
«Менің шығармадан алған әсерім » Ойтолғау
2.Жалпы тапсырма Шығарманы мәтінге жуық мазхмұндау.
7..Бағалау кезеңі.Сабақ жоспарында көрсетілген жұмыстарды орындаған оқушылар бағалоанады.