Page 135 - Жоғарғы математика кітабы
P. 135

анықтауышы нөлге тең болмаса, ал                    функциясы D облысында үзіліссіз
                  болса,  онда  екі  еселі  интегралға  төмендегідей  айнымалыларын  ауыстыру
                  амалын қолдануға болады:

                                                                                                         (7.5)


                                                                 ,

                   (7.4)  функционалдық  анықтауышын  Якобиан  анықтауышы  деп  атайды.

                  (7.7.5) формуласы дәлелдемесіз келтіріледі.
                   Дербес  жағдайда  екі  еселі  интегралды  есептеуде х және у декарттық

                  координатасын    және   полярлық                      координатаға              ауыстыруы
                  қолданылады.   және   ретінде   және   полярлық                         координаталарын
                  аламыз.  Олар  декарттық  координата  мен                      ,            формуласымен
                  байланысады.  Осы  теңдіктің  оң  бөлігі  –  үзіліссіз  дифференциалданатын
                  функциялар. (7.4) теңдеуден Якобион анықтауышы









                                                                .

                   (7.5)  теңдеуінен  айнымалыларын  ауыстыру   формуласы  төмендегідей
                  болады:



                                                                                                         (7.6)
                                                                ,
                   мұндағы         облысы  декарттық  координаталар  жүйесіндегі D облысына
                  сәйкес полярлық координаталар системасының облысы.
                   Еселі  интегралды  полярлық  координатада  есеп  үшін  еселі  интегралды
                  есептеу  ережелері  қолданылады.               облысы.  (7.6)  формуласын  төмендегі
                  түрде жазуға болады:




                                                                                                         (7.7)
                                                                .

                   Ішкі интегралды есептегенде   тұрақты ретінде алынады.
                   Ескерту.

                   1.  Интеграл  астындағы  функция                      түрінде,  ал  D  облысы  шеңбері,
                  сақина болғанда полярлық координатаға көшу арқылы есептеген ыңғайлы.
   130   131   132   133   134   135   136   137   138   139   140